शेतजमिनीवर कंपोस्ट खताचा योग्य वापर कसा करावा

शेतीच्या मातीची रचना आणि सुपीकता सुधारण्यासाठी कंपोस्टिंग हा एक उत्तम दृष्टीकोन आहे.शेतकरी पीक उत्पादन वाढवू शकतात, कमी कृत्रिम खतांचा वापर करू शकतात आणि कंपोस्ट खताचा वापर करून शाश्वत शेती वाढवू शकतात.कंपोस्ट शक्य तितकी शेतजमीन सुधारते याची हमी देण्यासाठी, योग्य वापर आवश्यक आहे.या लेखात, आम्ही शेतीच्या जमिनीवर प्रभावीपणे कंपोस्ट कसे वापरावे ते पाहू.

१.योग्य कंपोस्ट निवडा

योग्य प्रकारचे कंपोस्ट निवडणे हे शेतजमिनीवर वापरण्याची पहिली पायरी आहे.कंपोस्ट विविध प्रकारांमध्ये येते आणि प्रत्येकामध्ये विशिष्ट गुण असतात ज्यामुळे ते विशिष्ट अनुप्रयोगांसाठी उपयुक्त ठरतात.काही कंपोस्ट्स व्यापक वापरासाठी आहेत, तर इतर धान्य, भाज्या किंवा फळांसह विशिष्ट प्रकारच्या पिकांसाठी उपयुक्त आहेत.

तुमची निवड करताना विविध सेंद्रिय स्त्रोतांपासून तयार केलेले कंपोस्ट पहा, जसे की पीक शिल्लक, जनावरांचे खत आणि बेडिंग आणि अन्न कचरा.या घटकांचे संयोजन हमी देते की कंपोस्ट चांगले वायूयुक्त आहे आणि पोषक तत्वांचे संतुलन वितरीत करते.

2.तुमच्या मातीचे विश्लेषण करा

तुमच्या शेतजमिनीत कंपोस्ट खत पसरवण्यापूर्वी तुमच्या मातीची पौष्टिक पातळी आणि pH चे मूल्यांकन करण्यासाठी चाचणी करा.जर तुम्ही ते योग्य गतीने लावले आणि तुम्हाला हे निर्णय घेण्यात मदत करण्यासाठी माती परीक्षणाचा वापर केला तर तुमच्या पिकांना तुमच्या कंपोस्टचा सर्वाधिक फायदा होईल.

3. अर्ज दराची गणना करा

कंपोस्ट वापरण्याचे दर कंपोस्टमधील पोषक घटकांचे प्रमाण आणि पिकांच्या पोषक तत्वांची आवश्यकता यावर निर्धारित केले जातात.साधारणपणे, प्रति एकर प्रति वर्ष 2-3 टन कंपोस्ट खताचा सल्ला दिला जातो.पीक, मातीचा प्रकार आणि इतर व्हेरिएबल्स या सर्वांचा योग्य अर्ज दरावर परिणाम होऊ शकतो.

4. कंपोस्ट योग्य पद्धतीने वापरणे

एकदा तुम्ही योग्य अर्ज दर स्थापित केल्यावर कंपोस्ट लागू करण्याची वेळ आली आहे.समान वितरण सुनिश्चित करण्यासाठी स्प्रेडर किंवा इतर साधन वापरून, मातीच्या पृष्ठभागावर कंपोस्ट पसरवा.जास्त प्रमाणात कंपोस्ट वापरल्याने पोषक तत्वांचे असंतुलन आणि पाणी साचू शकते, त्यामुळे असे होणार नाही याची काळजी घ्या.

मातीमध्ये 4-6 इंच खोलीपर्यंत कंपोस्ट शिरण्यासाठी तुम्ही डिस्क हॅरो किंवा इतर साधनांचा वापर करू शकता जेणेकरून ते मातीमध्ये पूर्णपणे मिसळले जाईल.

5. तुमच्या अर्जाची वेळ

सर्वात मोठ्या फायद्यांसाठी, कंपोस्ट वापरण्याची वेळ आवश्यक आहे.कंपोस्ट साधारणपणे शरद ऋतूतील किंवा वसंत ऋतूमध्ये, जेव्हा मातीचे तापमान थंड असते तेव्हा वापरावे.या काळात, पुढील वाढत्या हंगामापूर्वी कंपोस्टचे विघटन होण्यास अधिक वेळ मिळेल, ज्यामुळे कंपोस्टमधील पोषक घटक वनस्पतींना सहज उपलब्ध होतील.

6.जमिनीतील आर्द्रतेचे निरीक्षण करा

कंपोस्ट मातीमध्ये चांगले मिसळले आहे आणि पोषक तत्वे झाडांना उपलब्ध आहेत याची खात्री करण्यासाठी, वापरल्यानंतर जमिनीच्या ओलाव्यावर लक्ष ठेवणे महत्वाचे आहे.जमिनीतील अपुरा ओलावा उपलब्ध कंपोस्टमधील पोषक घटक मर्यादित करू शकतो आणि पिकांचे फायदे कमी करू शकतो.

7. मातीचा pH तपासा.

कंपोस्ट मातीचे पीएच बदलू शकते, जे पौष्टिक घटकांपर्यंत पोहोचण्याच्या वनस्पतीच्या क्षमतेवर परिणाम करू शकते.मातीचे पीएच वारंवार तपासणे आणि आवश्यक ते समायोजन करणे महत्वाचे आहे कारण कंपोस्ट उपचारामुळे मातीचा पीएच कालांतराने वाढू शकतो.मातीचे पीएच खूप जास्त वाढल्यास ते कमी करण्यासाठी तुम्ही सल्फर किंवा इतर अम्लीकरण करणारे पदार्थ लावू शकता.

8. तुमच्या कंपोस्टची देखभाल

तुमचे कंपोस्ट योग्य रीतीने राखणे हे तुमच्या शेतांना फायदेशीर ठरते हे सुनिश्चित करण्यासाठी महत्वाचे आहे.यामध्ये कंपोस्ट चांगले वायूयुक्त आणि एकसमान विघटन होत आहे याची खात्री करण्यासाठी ते वारंवार ढवळणे समाविष्ट आहे.रसायने, जसे की मांस, दुग्धजन्य पदार्थ किंवा पाळीव प्राण्यांचा कचरा समाविष्ट करणे देखील टाळले पाहिजे कारण ते कंपोस्टमध्ये धोकादायक जीवाणूंचा समावेश करू शकतात.

9. कंपोस्टचा वापर मर्यादित करा.

आपल्या पिकांसाठी पोषक तत्वांचा एक विलक्षण स्रोत असूनही, कंपोस्ट खताचा जास्त वापर करू नये.जास्त प्रमाणात कंपोस्ट केल्याने पाणी साचणे, पौष्टिक असंतुलन आणि इतर समस्या उद्भवू शकतात.

शिवाय, खूप जास्त कंपोस्ट वापरल्याने अवांछित जीवाणू आणि बुरशीच्या विकासास उत्तेजन मिळू शकते, जे आपल्या पिकांना हानी पोहोचवू शकतात.सल्ल्यानुसार अर्ज दरांना चिकटून राहणे आणि आवश्यकतेपेक्षा जास्त अर्ज करणे टाळणे चांगले.

10. इतर घटकांचा विचार करा

शेतात कंपोस्ट जोडणे हा जमिनीची सुपीकता आणि रचना वाढवण्यासाठी एक उत्तम दृष्टीकोन असला तरी, पिकाच्या उत्पन्नावर परिणाम करणारे इतर घटक विचारात घेणे आवश्यक आहे.यामध्ये पीक रोटेशन, कीड नियंत्रण आणि सिंचन यासारख्या गोष्टींचा समावेश आहे.

तुम्ही तुमच्या शेतजमिनीच्या जमिनीची सुपीकता आणि रचना वाढवू शकता, कचरा कमी करू शकता आणि कंपोस्ट खताचा योग्य वापर करून शाश्वत शेतीला आधार देऊ शकता.योग्य प्रकार निवडून, योग्य वेळी आणि दराने ते लागू करून आणि pH आणि जमिनीतील आर्द्रतेच्या पातळीवर लक्ष ठेवून तुमचे कंपोस्ट तुमच्या पिकांना सर्वाधिक फायदे देते याची तुम्ही खात्री करू शकता.या शिफारशी तुम्हाला पीक उत्पादन वाढवण्यास, कमी कृत्रिम खतांचा वापर करण्यास आणि सुरक्षित आणि शाश्वत कृषी वातावरणास प्रोत्साहन देण्यास मदत करू शकतात.